door Arnoud Breitbarth
Rotterdam - Een gedwongen vertrek wordt veraangenaamd als de werkgever – al dan niet door de rechter gedwongen – een gouden handdruk meegeeft. Die premie nuttig gebruiken én minder belasting betalen? Dat kan door de oprichting van een stamrecht bv. Het is niet voor iedereen aan te raden. Maar wie na zijn ontslag actief wil beleggen of als zelfstandige aan de slag wil, moet een eigen bv zeker overwegen.
Bij een gouden handdruk gaan de dromen al verlekkerd uit naar grotere auto’s, een nieuwe badkamer en luxueuze cruises. Dat kan vaak alleen als de ontslagvergoeding in één keer wordt uitgekeerd. En dat is zonde, want fiscaal gezien is een gespreide uitkering interessanter, weet fiscaal financieel adviseur Erwin Duijnstee.
Wie een gouden handdruk krijgt, moet zich niet al te snel rijk rekenen: over het bedrag is loonbelasting verschuldigd. „In ons progressieve belastingstelsel betaal je dan al snel 52%”, zegt fiscalist Duijnstee. Netto blijft dus vaak minder dan de helft over, wat bovendien in box 3 wordt belast.
Nu bestaat de mogelijkheid om de uitkeringen, en daarmee ook de loonbelasting, uit te stellen. Dit kan door een stamrecht te bedingen, dat is het recht op een periodieke uitkering. De werkgever moet dan het brutobedrag op de rekening van het stamrechtlichaam storten, de instantie die de periodieke uitkering verzorgt. Dat kan een verzekeraar zijn, maar ook een speciaal daartoe opgerichte bv. Het grote voordeel is dat de gouden handdruk bruto kan renderen. Pas op het moment dat de uitkeringen beginnen, eist de fiscus haar deel.
„Dat kan tegen een fors lager tarief van de inkomstenbelasting. Omdat de uitkering wordt gespreid over een aantal jaren, zit je vaak niet meer in de hoogste belastingschijf”, meent Duijnstee.
Om in aanmerking te komen voor de uitgestelde belastingbetaling moet het stamrecht aan de volgende eisen voldoen:
„De minimale looptijd van de uitkeringen is daarmee afhankelijk van iemands leeftijd”, verklaart de fiscalist. „Is de begunstigde een man van 40 jaar, dan moet de looptijd minstens vijf en een half jaar zijn. Wanneer de begunstigde 60 jaar is, bedraagt de minimumlooptijd nog maar 12 maanden.”
Een stamrecht onderbrengen bij een verzekeringsmaatschappij is de eenvoudigste oplossing: de werkgever stort de ontslagvergoeding op de rekening van de verzekeraar, die op de afgesproken tijden uitkeert. Onderwijl wordt – als het goed is – de gouden handdruk meer waard in een beleggings- of spaarpolis en heb je er weinig omkijken naar.
Dat is anders bij een eigen stamrecht bv. Die moet eerst worden opgericht, waarvoor €18.000 eigen startkapitaal nodig is, al zal deze eis naar verwachting binnenkort vervallen.
„Een stamrecht bv is een hele simpele bv”, stelt Duijnstee. In feite is het een zak met geld, waar je als directeur-grootaandeelhouder van de bv mee kunt doen wat je wilt. Zolang je er maar rekening mee houdt dat de uitkeringen van de lijfrente op tijd beginnen, dus uiterlijk op 65-jarige leeftijd.
„Wie nog niet de behoefte heeft om met pensioen te gaan na een gouden handdruk, kan de bv dus goed gebruiken om als zelfstandig ondernemer met een flink werkkapitaal aan de slag te gaan.”
Voor veel starters is het door (fiscale) stimuleringsmaatregelen gunstiger om als eenmanszaak te beginnen. „Je maakt dat handig gebruik van de stamrecht bv: deze functioneert als bank en leent het geld – met rente – uit aan de eenmanszaak”, doceert de financieel adviseur. „Tegen de tijd dat de bv de lijfrente moet uitkeren, hoef je die lening pas terug te betalen.”
Je administratie moet dan wel goed in orde zijn: jij als eenmanszaak moet geld terugbetalen aan de bv. De bv moet aan jezelf als privé-persoon weer een lijfrente-uitkering doen toekomen. Misschien wat ingewikkeld, maar wel een handige constructie om een tweede carrière als slagkrachtig ondernemer te beginnen.
Een nadeel van de eenmanszaak-constructie is dat je bij het eenmansbedrijf volledig aansprakelijk bent, maar dat is, zo zegt Duijnstee, het ondernemersrisico. Wanneer zich problemen voordoen met je eenmanszaak, waardoor je de gehele schuld niet aan de bv kunt terugbetalen, kan de bv niet de gehele lijfrente uitkeren. In het ergste geval – je gaat als eenmanszaak failliet – zul je ook de bv failliet moeten laten verklaren. De lijfrente-uitkeringen zullen dan nooit plaats vinden.
Toch is er volgens Duijnstee een kleine pleister op de wonde: „Over de lijftente-uitkering die je niet ontvangt, hoef je ook geen loonbelasting af te dragen. Je hebt dan een gouden handdruk ontvangen, zonder er (deels) belasting over te betalen.”
De oprichting van een stamrecht bv heeft ook voordelen voor wie actief met zijn geld wil beleggen. „Je moet de gouden handdruk dan niet nodig hebben voor direct inkomen, dus je moet weer een baan hebben of in kunnen teren op je vermogen”, weet Duijnstee.
Ook hier is het in veel gevallen voordeliger om de bv als bank te gebruiken en als particulier geld te lenen: beleggingswinst is voor particulieren onbelast, terwijl een bv over de winst vennootschapsbelasting moet betalen, tot maximaal 25,5%.
Maak je als particulier een winst van 10% over het bedrag dat je voor 4% rente van je bv hebt geleend, dan heb je 6% onbelaste winst. Wanneer je zou beleggen met de netto uitkering van de gouden handdruk, had je weliswaar die 10% in eigen zak kunnen steken, maar je belegt hier met je bruto ontslagvergoeding. En die is een stuk hoger dan het nettobedrag.
De kosten van een stamrecht bv zijn niet gering. „De oprichtingskosten bedragen zo’n €2.000 en jaarlijks ben je zo’n €1.000 kwijt, bijvoorbeeld aan het opstellen van een jaarrekening. Door die hoge kosten is het dus niet geschikt voor mensen die zich op feestjes graag willen profileren als directeur van hun eigen bv. Je vreet dan in hoog tempo je gouden handdruk op”, meent Duijnstee. „Wanneer je wilt ondernemen, dan kun je met een bedrag van €30.000 aardig uit de voeten. Bij beleggen ligt dat bedrag wat hoger, al is dat afhankelijk van de situatie.”
In geval van overlijden komen de uitkeringen van de stamrecht bv toe aan de partner of kinderen jonger dan 30 jaar. Zijn de kinderen ouder of zijn er andere erfgenamen, dan moet de bv worden ontmanteld. De bv raakt dan de verplichting kwijt de lijfrente uit te betalen, hetgeen winst vormt voor de bv. Deze betaalt daar vennootschapsbelasting over. De erfgenamen erven de aandelen van de bv en betalen dan én aanmerkelijk belang (dit jaar 22%) én successierecht.